Падкаст «На скрыжаваннi»
Размаўляем пра дэкаланізацыю беларускіх гарадоў
Тэма дэкаланізацыі беларускай гарадской прасторы новая і не вывучаная. Кейс Беларусі не падыходзіць пад звыклае азначэнне калоніі, звязанае з экспансіяй, масавым перасяленнем і супрацьпастаўленнем паняццяў Захаду і Усходу. У той жа час нельга ігнараваць той факт, што за сваю гісторыю беларуская культура, у тым ліку культура гарадскога планавання і архітэктуры, не раз зазнавала каланіяльны ўплыў, водгулле якога адчуваецца дагэтуль.
У падкасце мы паспрабуем разабрацца, ці мела месца каланізацыя на тэрыторыі Беларусі (у 20 стагоддзі), якія эфекты каланізацыйных працэсаў і сёння можна назіраць у беларускіх гарадах і як з гэтымі эфектамі можна даць рады ў будучыні. Чаму мы выбралі час СССР? Гэта нядаўняя гісторыя, усё яшчэ актуальная для большасці людзей.
Слухайце падкаст на вашых любімых платформах
«Паняцце каланізацыі»
У першым эпізодзе мы разгледзім паняцце каланізацыя. Мы не будзем імкнуцца да пошуку адзінага дакладнага азначэння, а выкажам наша ўласнае разуменне каланізацыйных працэсаў у гістарычным кантэксце і паспрабуем адказаць на пытанне “А ці была каланізацыя на тэрыторыі Беларусі?”. Мы паглядзім на выпадкі каланізацыі ў кантэксце СССР, яе прыметы і асаблівасці ў постсавецкай Беларусі. Абмяркуем, як каланізацыйныя працэсы адбіваюцца на гарадской прасторы і архітэктуры і як гэтыя працэсы ўсё яшчэ ўплываюць на жыццё гараджан.
Спасылкі:Саид, Э. 1994. Арыенталiзм. Крыніца: https://knihi.com/storage/frahmenty/9said.htm
Энгельхардт, А. 2020. Будущности российской деколонизации. Крыніца: https://syg.ma/@marina-israilova/budushchnosti-rossiiskoi-diekolonizatsii
Шліпченко, С. 2022. “Мой адрес не дом и не улица…”: Про імперський радянський наратив в архітектурі і містоплануванні та політику колонізації. Крыніца: https://ua.boell.org/uk/2022/06/09/moy-adres-ne-dom-y-ne-ulytsa-pro-imperskyy-radyanskyy-naratyv-v-arkhitekturi-i
Абашин, С. 2017. Был ли СССР колониальной империей? Крыніца: https://eusp.org/news/moskva-byl-li-sssr-kolonialnoj-imperiej
BBC News Русская служба. 2022. Была ли Россия колониальной империей? Крыніца: https://www.lrt.lt/ru/novosti/17/1755658/byla-li-rossiia-kolonial-noi-imperiei-otvechaiut-istoriki
эпізод 1
«Каланізацыя і гарадская прастора»
У другім эпізодзе мы пагутарым з экспертам і абмяркуем прыметы каланізацыйных працэсаў у гарадской прасторы і архітэктуры і паспрабуем знайсці іх у сучасных беларускіх гарадах. Мы пагаворым пра тое, як гэтыя працэсы ўплываюць на жыццё гараджан, і абмяркуем, якія са створаных імі праблем і чаму патрабуюць вырашэння.
эпізод 2
«ПЕРСПЕКТЫВЫ ДЭКАЛАНIЗАЦЫІ»
У трэцім эпізодзе мы пагаворым пра перспектывы дэкаланізацыі гарадскога планавання, дызайну і архітэктуры ў гарадах Беларусі. Мы паспрабуем вызначыць асноўныя кірункі працы для вырашэння праблем, справакаваных каланізацыйнымі працэсамі ў беларускіх гарадах. Пафантазуем, як гэтыя рашэнні могуць быць рэалізаваныя і якія выклікі могуць узнікнуць на гэтым шляху.
Спасылкі:Отчик, Г. Лашден, Т. Левицкас, М. 2023. День воли, столетия (не)зависимости. Как связаны 25 марта и деколонизация беларуси. Крыніца: https://www.beda.media/special/den-voli-stoletiya-ne-zavisimosti-kak-svyazany-25-marta-i-dekolonizaciya-belarusi
Диковене, А. Diena Media News. 2023. Настало время для реальной десоветизации Литвы. Крыніца: https://klaipedka.diena.lt/настало-время-для-реальной-десоветиз/
Rindzevičiūtė, E. 2018. Boundary Objects of Communism: Assembling the Soviet Past in Lithuanian Museums. Крыніца: https://www.jstor.org/stable/44971745
Абламейка, С. 2021. Невядомы Менск. Гісторыя знікнення. Крыніца: https://vtoraya-literatura.com/pdf/ablamejka_nevyadomy_mensk_kn1_2021_bel__izd.pdf